အိုဘယ္​့ မန္​​ေနဂ်ာ

အေဟာင္းကိုပစ္၊ အသစ္ကိုခ်စ္ပါ အိုဘယ့္မန္ေနဂ်ာ
==================================

ေရးသူ  -  ကိုေဝ (ေမာ္ကြ်န္း)

'၂၀၁၀' ကာလမ်ားဆီသို႔ စိတ္ျဖင့္ ေျခဆန္႔ၾကည့္ရင္ ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ ငလ်င္ဟာ ကမၻာ့ အဆိုးရြားဆံုး သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ ၂၅ ခုစာရင္းမွာ ပါခဲ့တဲ့ Haiti ငလ်င္ႀကီးအေၾကာင္း ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ မွတ္မွတ္ရရရွိၾကမွာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကမၻာတစ္ဝန္းလံုးမွာရွိတဲ့ ေဖ့စ္ ဘြတ္ခ္အသံုးျပဳသူမ်ားစြာဟာ Haiti ငလ်င္နဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့အေၾကာင္းကို သူ႔တို႔ရဲ႕ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ ေပၚမွာ တင္ၾကတဲ့ႏႈန္းဟာ တစ္မိနစ္ကို Status  ေပါင္း ၁၅၀ဝ ေက်ာ္အထိ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ဩဂုတ္လ ၂၄ ရက္မွာ လႈပ္ခတ္ ခဲ့တဲ့ ပုဂံ ငလ်င္ရဲ႕ပံုရိပ္ေတြကို ကြ်န္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ နာရီပိုင္းအတြင္း ေတြ႕သိခံစားခဲ့ၾကတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို စာဖတ္သူတို႔ အားလံုးမွတ္မွတ္ရရ ရွိေနဦးမယ္ထင္ပါတယ္။

ဒါဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ ျမန္ႏႈန္းျမင့္ ကမၻာႀကီးမွာ ေသခ်ာေပါက္ေရာက္ရွိ ေနၿပီဆိုတာ ကို ျပေနတဲ့ တိက်ခိုင္မာတဲ့ သက္ေသေတြလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္ ႏႈန္းျမင့္ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ဝိေသသတစ္ခုက ဘာျဖစ္လာသလဲလို႔ တစ္စံုတစ္ဦးကမ်ား ေမးခြန္းထုတ္လာမယ္ဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္ မဆိုင္းမတြေျဖမိမွာဟာ အသစ္ႀကိဳက္ေသာ ကမၻာႀကီး ျဖစ္လာပါတယ္လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အိုင္ဒီယာသစ္ေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ႏိုင္မွ ရွင္သန္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ စီမံခန္႔ ခြဲမႈပတ္ ဝန္း က်င္ထဲကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရာက္ ေနပါၿပီ။ ဆိုရွယ္မီဒီယာေလာကမွာ ထိပ္ဆံုးက ရပ္တည္ ေနတဲ့ Facebook ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈဟာ စီမံခန္႔ခြဲ သူေတြရဲ႕ တီထြင္ဆန္းသစ္တဲ့ အိုင္ဒီယာ ေပါက္ကြဲမႈက ရလာတဲ့ အရည္အေသြးေၾကာင့္လို႔ ဆိုပါတယ္။  Facebook ကို စတင္ တည္ေထာင္သူလည္း ျဖစ္၊ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္အျဖစ္လည္း တာဝန္ယူထားတဲ့ မာ့ခ္ဇူကာဘတ္က "ပံုမွန္ လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္ေတြကို အေကာင္းဆံုး လုပ္ေနတာေတြကေန ေသြဖည္ထြက္ၿပီး အသစ္ေတြကို မေၾကာက္မရြံ႕ ဖန္တီးရဲတဲ့ စီမံခန္႔ခြဲသူ ေတြကို လိုခ်င္ တယ္လို႔" ဆိုပါတယ္။

Facebook ဟာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ တီထြင္ဆန္းသစ္ႏိုင္မႈ အရွိဆံုးလုပ္ငန္း  အခု ၅၀ ထဲမွာ နံပါတ္ ၆ ေနရာကေန ရပ္တည္ ေနပါတယ္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ကဆိုရင္ နံပါတ္ ၁ ေနရာမွာပင္ ရပ္တည္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုရပ္တည္ႏိုင္တာဟာ Facebook ရဲ႕စီမံခန္႔ခြဲေရးအဖြဲ႕က တြန္႔ ဆုတ္ျခင္းမရွိဘဲ အသစ္ေတြကို ဖန္တီးရဲတဲ့ဓေလ့ကို ေမြးျမဴခဲ့လို႔လို႔ ဆိုပါတယ္။ စီးပြားေရး အရ အက်ပ္အတည္းနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာင္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ အင္ဂ်င္ နီယာအဖြဲ႕ကို အင္အားျဖည့္တင္းမႈေတြနဲ႔ အိုင္ဒီယာသစ္ေတြအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ထပ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတစ္ခု ဖြံ႕ၿဖိဳးလာတာဟာ စတင္တည္ေထာင္ သူရဲ႕ ဟဒယေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ အနာဂတ္ကိုကဗ်ာစပ္ ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ စီမံခန္႔ခြဲသူေတြရဲ႕ ေပါင္းစုအင္အားဟာ ယင္းစီးပြားေရးလုပ္ငန္းကို ေနာက္ထပ္ အဆင့္တစ္ခုဆီကို ေရာက္ေစပါတယ္။  ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးေကာ္ပိုေရး ရွင္းႀကီးတစ္ခု ျဖစ္တဲ့ Honeywell  ရဲ႕ ဥကၠ႒ေဟာင္းျဖစ္သူ ေလာရင့္ကဆိုပါတယ္။  စီးပြားေရးေလာကမွာ ‘Revel Thinking’ ေဘာင္မဲ့ ေတြးေတာသူေတြမ်ားမ်ားလိုတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။ အထူး သျဖင့္ အခုလိုျမန္ႏႈန္းျမင့္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျမန္ဆန္တဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီလိုလူေတြ ရွိဖို႔လိုတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စီမံ ခန္႔ခြဲ႕မႈေနရာတစ္ခုမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ေနသူေတြ အေနနဲ႔ ျမန္ႏႈန္းျမင့္ ကမၻာထဲမွာ Linear Thinking သက္သက္နဲ႔ သြားလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ Linear Thinking ကို မ်ဥ္း ေျဖာင့္ေတြးေခၚမႈလို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။ အေျဖာင့္စဥ္းစားျခင္း၊ စီကာစဥ္ကာ စဥ္းစား ျခင္းလို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ အေရြ႕ေတြျမန္တဲ့ ကာလမွာ Non-linear Thinking ဟာလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ဆန္းသစ္ တီထြင္မႈလို႔ေျပာရင္ မ်က္လံုးထဲမွာ ဖ်တ္ခနဲ ေပၚလာႏိုင္တာဟာ နည္းပညာနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ နယ္ပယ္ေတြပါ။ ဒါေပမဲ့ ဆန္းသစ္ တီထြင္ျခင္း၊ အသစ္ဖန္တီးျခင္းဟာ ထုတ္ကုန္ေတြ၊ ဝန္ေဆာင္မႈေတြ၊ အဖြဲ႕အတြင္းက စီမံခန္႔ခြဲမႈ ပံုစံေတြ၊ ထုတ္လုပ္မႈ ပံုစံေျပာင္းလဲမႈ၊ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ႏႈန္းစံ ေျပာင္းလဲမႈေတြ မ်ားစြာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာက နည္းပညာမွာမွ မဟုတ္ပါဘူး။ စီမံခန္႔ခြဲသူ တစ္ဦး ေဖာ္ေဆာင္ လိုက္တဲ့ စီမံမႈႏႈန္း စံသစ္ေတြဟာလည္း အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၊ ရွင္သန္မႈ အေျပာင္းအလဲေတြကို ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲမရွိရင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းစု၊ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုကလည္း ကာလရွည္ၾကာ ရွင္သန္ရပ္တည္ႏိုင္ စြမ္းမရွိပါဘူး။ ဆိုပါစို႔ တစ္ခ်ိန္ကျမင္းရထားလံုးထုတ္လုပ္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းစုဟာ ယေန႔ကမၻာမွာေတာ့ ပံုျပင္ ထဲမွာ က်န္ခဲ့ပါၿပီ။

ယေန႔ကမၻာမွာ အဖြဲ႕အစည္းတိုင္းဟာ အေျပာင္းအလဲကို ဆန္႔က်င္ၿပီး ရပ္ခံေနလို႔မရပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ေတြမွာဆိုလည္း ေယဘုယ်သေဘာနဲ႔ ၾကည့္ရင္ အရင္းရွင္စနစ္၊ ဆိုရွယ္ လစ္စနစ္၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ စသျဖင့္ ေျပာင္းလဲလာတာကိုေတြ႕ရမွာပါ။ အေျပာင္းအလဲမွာ လိုက္မလာႏိုင္သူေတြဟာ အထီးက်န္ေတြအျဖစ္နဲ႔ က်႐ံႈးသြားၾကပါတယ္။ အေဟာင္းကို ဖက္တြယ္ထားတယ္ဆိုတာ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းပဲ တန္ဖိုးတက္တာပါ။ စီမံခန္႔ခြဲေရးနယ္ပယ္ မွာေတာ့ ေခတ္မမီေတာ့တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲေရးပံုစံတစ္ခုဟာ တန္ဖိုးမဲ့ပါတယ္။ လိပ္ျပာေလး တစ္ ေကာင္ရဲ႕ ေတာင္ပံခတ္သံေလး တစ္ခုဟာ မုန္တိုင္းႀကီးတစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ Butterfly Effect Theory ေလးတစ္ခုလိုပါပဲ။ ယေန႔ပင့္ကူအိမ္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းထဲက စီးပြားေရး အဖြဲ႕အစည္း ေတြကို ကိုင္တြယ္ေနသူေတြအေနနဲ႔ အေျပာင္းအလဲကို ရင္ဆိုင္ရဲဖို႔ အသင့္ျပင္ထားရပါမယ္။ ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ အိမ္ရာေဈးကြက္ၿပိဳလဲမႈနဲ႔ စတင္ခဲ့တဲ့ ေငြေၾကးကပ္ဆိုက္မႈဟာ တစ္ကမၻာလံုးကို ႐ိုက္ခတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကမၻာ့ တစ္ေနရာက ေကာင္းတဲ့ ေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္ေစ၊ ဆိုးတဲ့ေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္ေစ စာဖတ္သူ တို႔ရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲေရး ျဖစ္စဥ္ေပၚမွာ တစ္နည္းတစ္ဖံု ႐ိုက္ခတ္လာႏိုင္ပါတယ္။ သိပ္မၾကာ ခင္က ဆိုရွယ္မီဒီယာမွာ ပ်ံ႕ႏွံလာတဲ့ Nokia Company အေၾကာင္း ေလး ဖတ္လိုက္ရ ပါတယ္။ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ျပင္းထန္လြန္းတဲ့ နည္းပညာရပ္ဝန္းမွာ Nokia  ဟာတိမ္ျမဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ Nokia  ရဲ႕ CEO  CEO Rajeev Suri က ေနာက္ဆံုးမိန္႔ခြန္းမွာ ဆိုပါတယ္။ " We didn’t do anything wrong, but somehow we fall". လို႔ဆိုပါတယ္။ "ငါတို႔ ဘာအမွားေတြမွ မလုပ္ပါဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ငါတို႔လဲၿပိဳခဲ့တယ္" လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္ႏႈန္းျမင့္ကမၻာထဲမွာ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ မျဖစ္မေနလိုတယ္ဆိုတာကို ျပခဲ့တဲ့အေကာင္းဆံုးေသာ သက္ေသ လို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အသစ္တီထြင္ေရးဟာ ေသေရးရွင္ေရးလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

Apple ဟာ သူ႔ရဲ႕ ipod နဲ႔ iTunes ကို ဖန္တီးမႈဟာ ဂီတေဈးကြက္ႀကီးတစ္ခုလံုးေပၚကို အေျပာင္းအလဲေတြ ယူေဆာင္လာခဲ့သလို Apple ဟာလည္း ေအာင္ ျမင္မႈေတြနဲ႔ ထပ္မံ အေရာင္လက္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ေငြေၾကးအက်ပ္တည္းကာလနဲ႔ Credit Market ၿပိဳလဲခ်ိန္ GM အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ကိုက်ားကန္ဖို႔ ဝန္ထမ္းရာေပါင္းမ်ားစြာကို ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့တဲ့ကာလ မွာ GM စက္႐ံုေတြနားမွာ တည္ရွိတဲ့ Hallmark Store ေတြရဲ႕ဝင္ေငြ ဟာ ၂၀ဝ၀ ျပည့္ႏွစ္က ၇၈၀,ဝ၀ဝ ကေန ေလးသိန္းခန္႔အထိ ကိုးႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ ထိုးက်သြားခဲ့ပါတယ္။ ယင္းေနာက္မွာေတာ့ Hallmark ရဲ႕ပိုင္ရွင္ျဖစ္တဲ့ John Greer ဟာ ယင္းလုပ္ငန္းေတြကို ရပ္နားခဲ့ပါတယ္။ သူကဆိုပါတယ္။ "တကယ္လို႔သာ အနာဂတ္ကို ႀကိဳတင္ ေတြးဆဖို႔ သူသာ အခ်ိန္နည္းနည္းပိုေပးခဲ့မယ္ဆိုရင္ သူ႔ရဲ႕လုပ္ငန္းေတြကို က်ဆံုး ခ်ိန္ မတိုင္မီမွာ ေနရာသစ္ေတြကို ေရႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ခဲ့မွာပါ" တဲ့။ ဒါဟာ အေျပာင္းအလဲကို လြဲေခ်ာ္ခဲ့သူနဲ႔ အေျပာင္းအလဲကို ဖန္တီးခဲ့သူရဲ႕ဆန္႔က်င္ဘက္ဇာတ္လမ္း ေလးႏွစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအမ်ားစုဟာ ေငြေၾကးအရ အေလအလြင့္ နည္းေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔အတြက္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ တစ္ခုျဖစ္သလို အသစ္တီထြင္ေရးဟာလည္း ယေန႔ စီးပြားေရး ေလာကရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ဟဒယပါ။

၂၀ဝ၉ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလမွာျပဳလုပ္ ခဲ့တဲ့ အာရွ၊ ေျမာက္အေမရိက၊ ဥေရာပ၊ လက္တင္ အေမရိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အမႈေဆာင္ေတြပါဝင္တဲ့ စစ္တမ္းတစ္ခုမွာ 'ကာလရွည္ ေအာင္ျမင္မႈကို ထိန္းထားႏိုင္ဖို႔ ဆိုရင္ ကုန္က်စရိတ္ေတြကိုေလွ်ာ့ခ်တာထက္ အသစ္ တီထြင္မႈက ပိုအေရးပါတယ္လို႔ ၇၆ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာအမႈ ေဆာင္ေတြက ေျဖခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာကို မီးေမာင္းထိုးျပေန သလဲဆိုရင္ စီမံခန္႔ခြဲသူေတြဟာ မိမိရဲ႕စီမံ ခန္႔ခြဲေရး နယ္ပယ္မွာ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ခန္႔ခြဲမႈပံုစံအသစ္ေတြ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ဖန္တီးေရးကို အားသြန္ ခြန္စိုက္ လုပ္ေဆာင္ရမယ္ဆို တာကို မီးေမာင္းထိုးျပေနတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
 စာဖတ္သူတို႔အေနနဲ႔ လုပ္ငန္းေတြကို အေကာင္းဆံုး ရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔နဲ႔ဆင့္ကဲ ေျပာင္းလဲ ေအာင္ျမင္မႈ ေတြကို ယူေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ အေဟာင္းေတြကိုပစ္ၿပီး အသစ္ေတြကို ခ်စ္ပါလို႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။

#MyanmarB2BManagementMagazine,November2017